Malta'nın Yükselen Değerleri - İthalat ve İhracat
Takas, alışveriş, ticaret... İnsanlığın varoluşundan itibaren ihtiyaçlarını karşılama yöntemleri hiç değişmemiştir. Bunu bazen şartlar ve coğrafi konum şekillendirir; Malta ise buna en güzel örneklerden biridir.
MÖ 8. yüzyılda Fenikelilerin adaya gelmesi, tarih öncesi çağların sona ermesi ve Malta'nın tarih sayfalarına girmesinin müjdecisi olmuştur. Yeni hükümdarlarının ticari becerileri sayesinde Akdeniz komşularıyla artan ilişkiler ve ticaretin sağladığı faydalarla Malta Adaları'nın yalnızlığı da sona ermiştir. Daha sonraları, bu ticari ve sosyal hayata bir büyük katkı da Romalılar'dan gelecektir. Bunu Berberiler, Normanlar, Fransızlar, Almanlar, İspanyollar, hatta Katolik Şövalyeleri ve nihayet İngilizler takip edecektir. Bu yabancı etkisi, tıpkı tarihinde olduğu gibi günümüzde de ticari ilişkilerine yön verecek ve etki alanını dünyanın her yerinde olacak şekilde genişletecektir.
2004 Yılında AB üyesi olan ve 2008 yılında para birimini Euro’ya çeviren Malta, ekonomisini liberalize ederek yükselen bir ivmeye kavuşmuş, gelişen ticari faaliyetleri ile yabancı yatırımcılar için cazip hale gelmiştir.
Malta’da ihracat esas olarak rafine edilmiş petrol, elektrikli cihazlar, entegre devreler ve ambalajlı ilaçlara dayanır.
Malta Merkez Bankası’nın son 3 yıllık sonuçları baz alındığında Malta’nın, %40 civarında rafine petrol, %25 oranında entegre devreler ve %6 oranında ilaç sattığı görülmektedir. %2 - %3 oranlarında seyreden, Malta’nın ihraç ettiği diğer emtialar ise imal edilmiş ürünler & cihazlar, koruma teçhizatı, uçak yedek parçaları, tıbbi cihazlar, ölçüm aletleri, balık, ilaç ve basılı malzemelerdir.
Malta'nın ana ihracat ortakları arasında, Malta'nın toplam ürünlerinin %8'ini ithal eden Çin, Hong Kong ve Singapur’u, %4 ila %5 arasında ihracat yaptığı Almanya, Fransa, İtalya ve ABD takip ediyor. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu, Malta’nın daha düşük oranda ihracat yaptığı ülkeleri ise Birleşik Krallık, Hollanda, Libya, Suudi Arabistan ve Japonya şeklinde sıralamak mümkün.
Malta, küçük bir ülke olması sebebiyle, ithalat, ülke ekonomisinde önemli bir yere sahiptir ve ekonomi ihracattan çok ithalata dayalıdır. Malta’da en fazla ithal edilen ürün, % 33'lük bir oranla rafine petrol ve hammaddedir. Yolcu gemileri ve kargo gemileri Malta'nın en çok ithal ettiği ikinci ürün grubu olup, ülkenin toplam ithalatının %24'ünü kapsar. Entegre devreler ve kimyasal ürünler ayrı ayrı %6'lık oranlara sahiptir. Daha küçük yüzdelerde ise bunu, taşıma araçları, metaller, gıda, tekstil, ilaç, uzay aracı ve uçak yedek parçaları, otomobiller ve otomobil yedek parçaları ve bilgisayarları takip eder.
Malta’nın en önemli ithalat tedarikçileri, başta Güney Kore (% 23) ve İtalya (% 22) olmak üzere, Kayman Adaları, Kanada, Hollanda, İngiltere, İspanya, Almanya, Rusya, Türkiye, Fransa, Çin ve Yunanistan’dır.
Malta - Türkiye Ticari İlişkileri
Türkiye, Avrupa ve Asya arasındaki coğrafi konumu ve gelişmekte olan ekonomisi ile bir ithalat-ihracat merkezi olarak Avrupa Birliği ülkelerine önemli ticari fırsatlar sunmaktadır. İstatistiklere göre Türkiye, AB'nin en büyük 4. ihracat pazarı olmasının yanı sıra ithalatının da 5. en büyük tedarikçisi konumundadır. Birçok Türk şirketi, özellikle makine ve nakliye ekipmanları, fayans ve inşaat malzemeleri, tekstil ve hatta gıda maddeleri gibi çeşitli ve cazip emtialar ile Avrupa ülkelerinde ihracata yönelmektedir.
Malta ile Türkiye arasındaki ticaret rakamları da bu noktada son derece umut vericidir. Son yıllardaki analizler gösteriyor ki, Türkiye %95,9 gibi şaşırtıcı bir oranda artış kaydederek Malta’nın ithalatındaki en önemli 30 ülkeden biri haline gelmiştir. Dahası, ticaretteki bu yükseliş yakın zamanda da yavaşlamayacak gibi görünüyor. 2017 yılının başında, Türkiye'nin Malta'ya olan ihracatı yılın ilk iki ayında %139'luk bir artış göstermiş.
Bu umut verici rakamlar, Malta Hükümeti tarafından yapılan son açıklamalarla daha da sağlamlaştı. Yerel medyada yayınlanan yakın tarihli bir makalede, Malta Ekonomi Bakanı Chris Cardona, Malta'nın 2015 yılında Türkiye’den 170 milyon Euro değerinde mal ithal ettiğini belirtti. Bu olumlu gelişmeler, iki ülke arasındaki ekonomik diyalogların temellerini atmış, Malta hükümetinin, Türk ticaretinin Malta'ya olan akışını daha da kolaylaştıracağının sinyallerini vermiştir.
Malta'da ithalat vergisi ve ürün lisansı
Diğer AB ülkelerinde olduğu gibi Malta'da da, AB dışından gelen mallar ve hizmetler için geçerli vergi ve harçlar vardır. Bu vergiler, malın değeri, nakliye ve sigorta masrafları toplamı olarak hesaplanır. İthalatta vergi oranları değişkendir ve % 0 ila % 17 arasında değişmektedir. Aynı zamanda anti-damping vergileri % 48.5'e kadar ulaşabiliyor. Malta devleti ayrıca, ithal ürün ve hizmetler için geçerli KDV oranını % 18 olarak belirlemiştir, ancak bazı ürünler % 5’e kadar bir indirgeme oranından yararlanmaktadır.
Malta İthalat ve İhracat Kontrol Yönetmeliği gereğince, yalnızca yönetmelik listelerinde yer alan emtialar bir ithalat veya ihracat lisansı gerektirir.
Bu ürünler, ithalatta; et ve balık ürünleri, süt ürünleri, sebze ve meyve, içecek, kimyasal maddeler, ilaçlar, deterjanlar, piroteknik ürünler, tekstil, çelik ve silahlar şeklinde sıralanırken, ihracatta ise mevcut liste, antikalar, otomobil ve taşıma araçları, doğal taşlar, kaba elmaslar ve petrol ürünlerini içermektedir. Buna ek olarak, çift kullanımlık ürünlerin ve askeri teçhizatın ihracatı için ayrıca bir ihracat lisansı gerekiyor.
